1956: Einvígi við Larsen um Norðurlandameistaratitilinn

Ingi R. Jóhannsson skrifar. SKÁK, 2. tbl. 1956.

Árið 1955 var haldið Skákþing Norðurlanda í Ósló. Í landsliðsflokki báru sigur úr býtum þeir Bent Larsen og Friðrik Ólafsson. Til þess að fá úr því skorið, hvor skyldi hljóta tignina Skákmeistari Norðurlanda urðu þeir að heyja einvígi. Því var fundinn staður í Reykjavík, og fjöldi skákanna ákveðinn átta.

Skáksamband Íslands sá um allan undirbúning keppninnar, sem haldin var í Sjómannaskólanum.

Einvígið fór mjög vel fram, þegar tekið er tillit til fjöldans, sem það sótti. Fyrsta kvöldið varð að loka húsinu, þegar komnir voru á sjöunda hundrað áhorfenda, en hámarki náði aðsóknin í síðustu umferðinni, því þá munu hafa komið 800 manns til að horfa á lokabaráttuna. Þetta mun hafa verið best sótta skákkeppni á Íslandi, og er það sannarlega ánægjulegt að almenningur skuli vera farinn að gefa skákinni meiri gaum en hann gerði.

Keppnin var ákaflega spennandi og skemmtileg, því aðeins ein skák varð jafnteflisdauðanum að bráð. Aftur á móti voru skákirnar ekki eins vel tefldar og búast hefði mátt við af svo góðum skákmönnum, sem þeir Friðrik og Larsen eru. Það kom ekki ósjaldan fyrir, að annar aðilinn lék af sér manni eða skiftamun, sem ekki mynda þá í 19 umferða skákmóti. Þessi mikli fjöldi afleikja stafar fyrst og fremst af taugaóstyrk, sem báðir keppendur komust í snertingu við.

Eftir 5 skákir stóðu leikar 3,5-1,5 Larsen í vil. Þessi vinningatala hefði orðið til þess að draga úr kjarki hvers meðalmanns, en Friðrik er enginn meðalmaður, eins og við komumst að raun um í 6. og 7. skákinni. Hann gerði sér lítið fyrir og sigraði í tveim skákum í röð, og tókst þannig að jafna metin fyrir síðustu skákina.

Eftir þessa tvo síðustu sigra Friðriks áleit ég að hann myndi bera sigur úr býtum í þessu einvígi, en í annað sinn kom Larsen á óvart með sinn sterka sigurvilja. Í fyrra skiptið var það í Ósló, er hann sigraði Friðrik í úrslitaskákinni í síðustu umferð, og svo núna í 8. skákinni tókst honum að sigra Friðrik, sem valdi flókið afbrigði gegn Sikileyjarvörn Larsens.

Larsen kom með nýjung í byrjuninni, eins og í Ósló, og Friðrik eyddi miklum tíma til þess að átta sig á hinu nýja viðhorfi sem skapaðist við leik Larsens. Friðrik hóf síðan sókn á kóngsvæng, en hafði ekki gefið sér nægilegan tíma til að undirbúa sóknina, enda reyndist hún andvana fædd.

Þannig lauk þessu skemmtilega skákeinvígi með sigri danska skákmeistarans Bent Larsens, sem af flestum var álitinn hafa teflt betur í þessari keppni.

Ég gekk þess ekki dulinn, að Friðrik tefldi undir sínum vanalega styrkleika í flestum skákum einvígisins. Aðeins tvisvar sinnum sá ég hans gamla sigurvilja glampa, en það var í 2. og 7. skákinni. Ég freistast því til að álíta, að hann hafi ekki haft nægilega langan tíma til hvíldar eftir skákmótið í Hastings. Þetta ættu forráðamenn Friðriks að athuga, þegar hann heyr næstu baráttu sína fyrir Íslands hönd.

Skákstjóri var Áki Pétursson, og keppnisstjóri Jón Einarsson. Þessir menn leystu starf sitt vel af hendi og gætu eftirkomendur þeirra margt lært af þeim. Guðmundur Arnlaugsson sá um útskýringar á hverri skák, jafnóðum og hún var tefld, og honum til aðstoðar voru margir af kunnustu skákmönnum Reykjavíkur.

Þessi nýbreytni féll í góðan jarðveg hjá áhorfendum, sem fengu að leggja orð í belg, þegar útskýrendur ræddu um hin margvíslegu afbrigði, sem komið gátu fyrir í hverri skák fyrir sig. Æskilegt væri að hafa slíkar skýringar í framtíðinni á meiriháttar skákmótum, sem Íslendingar kunna að halda.

Forseti Skáksambandsins, Sigurður Jónsson, á þakkir skildar fyrir það mikla verk, sem hann hefur lagt af mörkum við framkvæmd á þessu skákeinvígi, og er óskandi að hann sjái sér fært að gefa skákinni eitthvað af tíma sínum í framtíðinni.